با سبک دکوراسیون داخلی وابی‌سابی، نقصان را در آغوش بگیرید

در دنیای امروز بیش از نیمی از عمر انسان شهرنشین در خانه می‌گذرد، ازاین‌رو کیفیت فضای داخلی بر شیوۀ رفتار، عواطف و بسیاری دیگر از جنبه‌های فیزیکی و روحی ساکنان یک محل اثرات چشمگیری دارد. از دیگرسو برای دست‌یابی به کیفیت و محتوا باید به مفاهیم ساده و پیچیدۀ موجود در سبک‌های دکوراسیون داخلی توجه کرد و بی‌شک با چنین نگاهی ویژگی‌های بصری درخور نگرشی خلق خواهد شد.

سبک یعنی هویت

سبک در لغت به معنی طرز، شیوه یا قاعده است. سبک‌های دکوراسیون داخلی به وجود آمده‌اند تا بتوان فضای اطراف را به شیوه‌ای قاعده‌مند، جذاب و دل‌نشین طراحی کرد. سبک از مهمترین عناوین معماری داخلی محسوب می‌شود. آشنایی با انواع سبک و به کارگیری صحیح و به موقع آنها به زیبایی شگفت‌انگیزی در طراحی می‌انجامد. سبک‌ها تصاویر روشنی در ذهن انسان تداعی می‌کنند و با در نظر گرفتن ترکیب، فرم، رنگ، نور، متریال یا ساختار فضای معماری داخلی، آفرینشی نو تجلی می‌یابد. در حقیقت کلمه سبک مترادف با هویت است.

متریال، اقلیم، فرهنگ

طی دوران سیر تاریخی زندگی انسان، معماری داخلی بیش از هرچیز پیرو سه موضوع تعیین‌کننده بوده است: 1.متریال‌های موجود در هر سرزمین. 2. اقلیم (آب و هوای) هر ناحیه. 3. فرهنگ و روش زندگی مردم ساکن در هر محل. این سه فاکتور در دنیای امروز نیز از عناوین بسیار مهم محسوب می‌شود. با این تفاوت که به دلیل پیشرفت تکنولوژی و پدید آمدن همسانی نسبی میان روش زندگی مردم سراسر جهان اکنون دست طراحان داخلی برای اجرای ایده‌های متفاوت و متنوع بسیار بازتر است. به گونه‌ای که یک هتل در خاورمیانه می‌تواند به سبک شمال اروپا طراحی شود یا یک خانه در امریکا به سبک دکوراسیون داخلی منزل ایرانی. بدیهی است این امکان‌های نو به همراه افزایش ارتباط میان مردم جهان، توجه به سبک‌پردازی در طراحی داخلی را روزافزون کرده است.

دکوراسیون داخلی یا طراحی داخلی

ذکر این نکته ضروری است که نباید سبک دکوراسیون داخلی منزل را با طراحی داخلی اشتباه گرفت. هرچند هر دو موضوع در هم تنیده و وابسته به یکدیگر است. تعریف ساده از تفاوت این دو مورد را باید اینگونه توضیح داد که سبک دکوراسیون داخلی به چیدمان خانه، محل کار یا هر فضای دیگر گفته می‌شود و با کمک کم و زیاد کردن اشیاء و جابه‌جایی آنها انجام می‌گیرد، در حالی که منظور از طراحی داخلی، طراحی شکل و ماهیت بنا به کمک عناصری فراتر از اشیاست و پیش از دکور کردن، باید فضایی کاملاً مهندسی و براساس استانداردهای جهانی در علم معماری ساخته شود.

سبک دکوراسیون داخلی چیست؟

دکوراسیون داخلی، هماهنگ‌سازی اشیا برای به جلوه درآوردن رنگ‌ها و اثاثیه‌ خانه به شیو‌ه‌ای هنرمندانه است. سبک‎‌های مختلف دکوراسیون داخلی منزل براساس و با الهام از روانشناسی محیطی و انسانی، علم رنگ‌ها، دانش چیدمان و یا اتمسفر حاکم ناشی از نحوه چیدمان، طبقه‌بندی شده‌ و داستانی متفاوت دارد. آنچه مسلم است سبک‌های دکوراسیون داخلی امروزی بر سه منشا استوار است:

1.منطقه جغرافیایی (مانند سبک دکوراسیون داخلی ایرانی یا سبک مراکشی). 2. دوره زمانی (مانند سبک مدرن یا کلاسیک). 3. کاربری (مانند سبک روستایی یا صنعتی). در این میان مواردی که انعطاف‌پذیری بیشتری برای به‌روز شدن و هماهنگی با نیازهای امروزی بشر داشته‌، باقی مانده است. گفتنی است برخی از این سبک‌های دکوراسیون فراگیرتر و رایج‌ترند و برخی دیگر کاربرد محدودتر و خاص‌تری دارد.

درک هنر ژاپنی

ژاپن سرزمین کوه‌های مرتفع، آتشفشان‌ها، آبشارها، دریاچه‌ها، چشمه‌های آب‌گرم، زلزله، توفان، رودهای خروشان، جنگل‌های ژرف و انبوه و سبز است. از این روست که دلبستگی به طبیعت در جای‌جای فرهنگ ژاپنی موج می‌زند. بسیاری از افراد غیرژاپنی در نخستین برخورد با آثار هنری این کشور اذعان می‌کنند که درکی از «معنای» آن ندارند یا متوجه زیبایی آن نمی‌شوند. این افراد ممکن است برخی از نقاشی‌های ژاپنی را «بسیار ساده» و «غیر‌هنری»، موسیقی سنتی ژاپنی را «خسته‌کننده» و «ناشیانه»، نمایش سنتی ژاپنی را «فاقد جذابیت» و «کسالت‌بار»، پیاله‌های سفالی ژاپنی را «کج و معوج»، «زشت» و «زمخت»، معماری سنتی ژاپنی را «بی‌شکوه» و «نامتقارن» و باغ‌های معابد ژاپنی را «نامنظم» و «عجیب و غریب» توصیف ‌‌کنند. تأثیر نگاه غربی به زیبایی که از اغلب رسانه‌های جهان عرضه می‌شود شاید یکی از دلایل درک نکردن زیبایی‌های آثار هنری اقوام دیگر همچون هنر سنتی ژاپن باشد. این در حالی است که بسیاری دیگر از افراد همین آثار هنری را در اوج زیبایی می‌بینند و مجذوب و شیفته آن می‌شوند. در حقیقت هرچه تجربه و شناخت فرد از فرهنگ ژاپنی بیشتر باشد و هرچه دانش او از تاریخ، جامعه، ادیان و اقلیم ژاپن افزون شود، زیبایی‌های بیشتری در آثار این کشور کشف می‌کند.

ستایشِ سادگی، ستودنِ پیری

در این میان «وابی» و «سابی» کلیدواژه‌هایی هستند که به درک دقیق‌تر و عمیق‌تر از هنر و معماری ژاپن بسیار کمک می‌کند. «وابی» به معنی «ستایش و زیبا دیدن اندوه و فقر و سادگی»، و «سابی» به معنای «ستایش و زیبا دیدن پیری و کهنگی و تنهایی و دلتنگی» است. این دو اصطلاح اغلب در کنار یکدیگر و به‌صورت یک واژه (وابی‌سابی) به کار می‌رود و برای توصیف زیبایی آثاری استفاده می‌شود که تمایل به طبیعی بودن و سادگی و بی‌پیرایگی دارند و از تفاخر و خودنمایی گریزان‌اند. وابی‌سابی زیبایی پنهان در اشیاء و پدیده‌های ناکامل، ناقص، ناتمام و ناپایدار را توصیف می‌کند. زیبایی آثار و اشیایی که تظاهر به شکوه و جلال نمی‌کنند و متواضع و فروتن‌اند؛ مثل زیبایی‌ای که می‌توان در یک ظرف سفالی شکسته یا در مشتی برگ خشک خزان‌زده دید. وابی‌سابی زیباییِ کشف کردن و حس کردنِ ژرفا و غنا در چیزهای ساده و لذت بردن از زندگی در انزوا و تنهایی و سکوت است. این نگاه در علاقه به چیزهای ساده، گذرا، ناکامل، کمال‌نیافته تجلی می‌یابد. وابی‌سابی در هر عرصه هنری، با توجه به امکانات و زبان و بیان آن عرصه، بروز و تبلوری متفاوت دارد.

لذتِ طبیعی‌بودن

وابی سابی یک چارچوب فکری یا پارادایم زیبایی‌شناختی و یک روش زندگی سنتی ژاپنی است که با تاریخ، فرهنگ، جامعه، اقلیم ژاپن و با ادیان و مکاتب فکری شرق آسیا ارتباط تنگاتنگی دارد. این طرز تفکر نگاهی منحصربه فرد به زیبایی را اشاعه می‌دهد که از بسیاری جهات در نقطه مقابل نگاه مصرف‌گرا و تجمل‌گرای حاکم بر جهان قرار می‌گیرد. این فلسفه و سبک زندگی كه حول زیبایی ناكامل و ماهیت ناقص فضاها متمركز است، نخستین بار در قرن 12 و در ژاپن ظاهر شد و طراحانی همچون تاتسورو میکی و آکسل وروودت محبوبیت این سبک را جهانی کردند. خنثی کردن زمان، مکان و روند از بارزترین ویژگی‌های آثار این هنرمندان را شکل می‌دهد. شهرت و مقبولیت این سبک نه‌تنها به دلیل استفاده در بسیاری از فضاهای شناخته شدۀ جهان است بلکه احترام به صنعتگر و قدردانی از زیبایی عناصر طبیعی و ساده در فضای داخلی بر وجاهت آن می‌افزاید.

اصالت را پیدا کن

از آنجا که بخش عمده‌ای از فلسفه وابی‌سابی بر اساس طبیعت شکل گرفته، تعجبی ندارد که روند طراحی داخلی در این سبک به استفاده از عناصر طبیعی متکی باشد. ترکیب و به کارگیری این مواد بدون وسواس در انتخاب آنها نتایج شگفت‌انگیزی به همراه دارد. به یاد داشته باشید در این سبک همه‌چیز دربارۀ آغوش گرفتن و بزرگداشت اصالت است. بازارهای محلی، نمایشگاه‌های صنایع دستی و فروشگاه‌های عرضه محصولات هنری همه و همه گزینه‌های مناسبی برای تهیه وسایل موردنیاز در چیدمان این سبک محسوب می‌شوند. گلدانی که در تعطیلات ساخته‌اید، پارچه‌ای که با دست نقاشی شده و یا سرامیکی که از یک بازار محلی خریده‌اید ابزاری هستند که احساس گرم و اصیل فضای شما را تقویت می‌کند.

بی‌آلایش باش

هنگامی که عناصر طراحی تهیه شد بسیار مهم است که به چگونگی چیدمان همه قطعات فکر کنید. باید در نظر داشت سادگی و بی‌آلایش بودن مهمترین اصل در وابی‌سابی است. چینش باید به گونه‌ای باشد که هر وسیله‌ به تنهایی بدرخشد. پس به روی طرحی که در نظر دارید تمرکز کنید. از شلوغی بپرهیزد و اسباب را طوری بچنید که فضای خالی زیادی در اختیار داشته باشد. نکته مهم آن است که تا جای ممکن از وسایل کاربردی برای تزیین فضا استفاده کنید و به پیرامون خود طراوت ببخشید.

به هرج و مرج پایان بده

بها دادن به نقص در وابی‌سابی به این معنا نیست که هرج و مرج و آشفتگی را تحمل کنید. یک خانه با طراحی وابی‌سابی باید کاملاً منظم باشد تا احساس آرامش را در ساکنانش برانگیزد. اگر نتوانید در حین زیبایی، شلوغی اطرافتان را کنترل کنید هنوز در نیمه راه شناخت وابی‌سابی هستید. گفتنی است به کارگیری آراستگی و خلوت بودن تنها به دلیل ساده‌پسندی در این سبک نیست بلکه داشتن نظم برای دعوت احساس آرامش به فضا ضروری است.

طبیعت را به خانه بیاور

روشن است مواد و عناصر ارگانیک و طبیعی، اجزای اصلی یک خانه وابی‌سابی را تشکیل می‌دهد، زیرا ارتعاشات و انرژی دلپذیری از خود ساطع می‌کند. علاوه بر این، ناخالصی‌های طبیعی موجود در گیاهان، چوب و سنگ یادآوری‌های روزانۀ زیبایی است که در نقص یافت می‌شود. برای به حداکثر رساندن این انرژی‌های خوب، مبلمان چوبی، گل‌های تازه و گیاهانی را که دوست دارید با هم تلفیق کنید تا مزایا و زیبایی طبیعت را برای شما به ارمغان بیاورد.

ناهمگونی را جشن بگیر

آخرین نکته مهمترین نکته در سبک وابی‌سابی است. هنگامی که دربارۀ ظرافت‌های نهایی در طراحی داخلی صحبت می‌شود، معادلات و ریزه‌کاری‌های زیادی به ذهن خطور می‌کند، اما در طراحی فضای وابی‌سابی همه‌چیز برعکس است. در این سبک تلاش عمدی برای یافتن زیبایی انجام نمی‌گیرد بلکه تنها باید نکاتی را رعایت کرد که احساس سرخوشی و راحتی به شما تزریق می‌کند. لازم نیست که همیشه همه‌چیز متقارن و بسیار منسجم باشد. در حقیقت، تقارن و تطابق زیاد می‌تواند به طور جدی شخصیت و زیبایی فضا را تحت تأثیر قرار دهد. منظور آن نیست که فقط به اشیاء نامتقارن و نامرتبط فکر کنید بلکه بهتر است با افزودن وسایلی که دوست دارید و احساس خوبی در شما ایجاد می‌کنند چیدمان خانه خود را انجام دهید. حتی اگر این وسایل از منظر زیبایی‌شناختی معمول در جهان امروز، استانداردهای مناسبی نداشته نباشد. هنگامی که نوبت به وابی‌سابی می‌رسد، این نگرش عادی و عالی است. گفتنی است جای سبکی همچون وابی‌سابی در میان سبک‌های دکوراسیون داخلی ایرانی خالی است. امید است با افزایش اطلاعات و آگاهی علاقه‌مندان به دکوراسیون داخلی شاهد استفاده بیشتر از چنین سبک‌هایی در کشورمان باشیم.مینی ه.